BOA PROA O 2010 !

FELIZ ANO 2010 e boa proa!

Que este 2010 traia, alomenos, tantas sigladuras, regatas, saidas, e xuntanzas entre compañeiros intensas e venturosas como trouxo o 2009.

Temos pola proa un ano cheo de proxectos e desafíos.

Aparte de seguir adiante coa nosa intensa actividade regateira en inverno, primavera e verán, xa estamos maquinando en ideas tan ben acaidas e acollidas como reeditar a nosa Ruta das Dornas a Muros, en intensificar as saidas sociais, e acodir a máis de un e de dous dos encontros e xuntanzas de embarcacións tradicionáis que se celebran no noso país e no veciño, e en definitiva, en darlle un impulso á dimensión máis pública e de difusión social da nosa actividade.

Como xa veríades andamos a remodelar este blog para facelo máis actual e atractivo. Queremos darlle un impulso forte a esta ferramenta de comunicación para asentala como vehículo de relación co resto do mundo das embarcacións tradicionáis e dotala de novos contidos, enlaces e remisións que a acheguen a toda a xente que teña interés ou curiosidade polas dornas.

E temos por ahí algunha sorpresiña pendente, que pode quedar ben chula.

Así que, un ano máis, invitámosvos a todos , socios, mariñeiros, compañeiros das outras asociacións, amigos, aos que xa viñestes por aquí algunha vez e aos que ainda habedes vir, a particiar e contribuir coa vosa participación nesta aventura común que é o Lajareu.

Unha aperta, feliz ano, boa proa e mellor vento!

O recoñecemento legal. Unha aportunidade única

Ola todos:

Estanse movendo cousas importante e hai que estar enterados e atentos por se toca botar unha man.:

Fai uns dias algún compañeiro desto noso das embarcacións tradicionáis enteirouse de que, na Comisión de Xustiza do Congreso dos Deputados, debateríase o proxecto de Lei Xeral de Navegación marítima, e de que, o pasado martes, acababa o prazo para presentar enmendas a este proxecto. Unha vez máis, e a pesar dos numerosos contactos das distintas Asociacións en Federacións de Embarcacións Tradicionáis de todo o estado con representarntes da Dirección Xeral da Mariña Mercante, interesando unha regulación específica dos barcos tradicionáis e históricos, segundo xa se establece en Instrumentos internacionáis ratificados por España, unha vez máis, digo, o novo proxecto que agora se debate, ignora por completo a existencia destas embarcacións e buques con carácterísiticas tan singulares polo seu valor cultural e patrimonial.

Así que este compañeiro, xa co fin de prazo enriba, e asesorado por un experto en Dereito Marítimo que xa ten estudiado a nosa cuestión, púxose en contacto a toda presa con diversos partidos políticos que aceptaron presentar a enmenda ao Proxecto de Ley. Podemos estár máis o menos conformes coa redacción do texto da enmenda, pero, ao meu xuizo, recolle todo o que ten que recoller, e a sua admisión suporía o recoñecemento a nivel legal da realidade deste barcos, que posteriormente se podería regular polo miudo nun instrumento lexislativomde igual ou inferior rango, que veña solucionar os graves problemas actualmente existentes no noso sector e lle dera por fin o impulso que precisa.

Finalmente o prazo para presentación de enmendas ampliouse unha semana máis, así que todos os colectivos, museos, empresas etc, que puideron, veñen recabando e manifestando apoios de entidades e instucións para reforzar a presentación da enmenda. Así o está facendo entre nos a Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial, que representa ao conxunto de Asociacións galegas do noso ámbito. Esperemos que esta vez os políticos saiban mostrar a necesaria sensiblidade hacia unha cuestión tan esencial e descoñecida a un tempo. Non vos dades idea do inmenso avance que esto suporía.

Ahí vos vai o texto da enmenda presentada. Sorte!


Las embarcaciones históricas y tradicionales ante el Proyecto de Ley General de Navegación Marítima
¿Por qué una enmienda?
Porque con ella nos ponemos a la altura del resto de países europeos en temas como la protección del patrimonio cultural marítimo.
Porque permite mantener y fomentar la creación de empleo al potenciar los diferentes sectores económicos vinculados a las embarcaciones históricas y tradicionales: astilleros, carpinteros de ribera, velería, maquinaria, marinería, escuelas de formación, técnicos turísticos...
Porque las embarcaciones históricas y tradicionales forman parte de la identidad que nos es propia y nos vincula históricamente al mar, y ello contribuirá a desarrollar iniciativas en temas tan diversos como la promoción turística con un alto valor cultural; la ordenación de puertos, al potenciar la creación de lo que podría calificarse de muelles históricos -y que en algunos de los países europeos atraen cada año a centenares de visitantes -; el acceso a la navegación desde las etapas escolares más tempranas, etc.
Por todo ello, creemos fundamental introducir la siguiente enmienda al
PROYECTO DE LEY GENERAL DE NAVEGACIÓN MARÍTIMA
Disposición adicional: Protección del Patrimonio marítimo flotante. Estatuto jurídico de las embarcaciones históricas y tradicionales.
Las embarcaciones tradicionales e históricas, entendiendo como tales aquellas embarcaciones que en su proceso constructivo se utilizaron técnicas artesanales inherentes a una sociedad o grupo social, dotándole de un interés identitario y patrimonial, y que como producto de una actividad artesanal, está ligada a su entorno, interactuando con la naturaleza y la propia historia de la comunidad social, bien por la transmisión de los conocimientos de los artesanos, bien por el desarrollo de la actividad para la que la embarcación fue construida (comercial, cabotaje, pesca, recreo, etc.), que incentivan y promueven la náutica, las vocaciones marítimas y los oficios tradicionales, que como parte que son del legado que nos vincula como pueblo al mar pueden ser consideradas como monumentos culturales vivientes y son manejadas de acuerdo a los principios tradicionales de la técnica y la práctica marítima y de acuerdo e inspirándose en los principios expuestos en el artículo 46 de la Constitución española (1), la Convención para la Salvaguardia del Patrimonio Cultural Inmaterial de la UNESCO (2003) (2), la Carta de Barcelona (Charter Barcelona) (3) y el Wilhemshaven Memorandum of Understanding (MoU) (4), este último ya firmado por el Gobierno de España, y de conformidad con los principios del derecho comparado europeo y el European Maritime Heritage (3), se regirán por un estatuto jurídico propio, desarrollado por vía reglamentaria, que garantizará su protección, uso y promoción de las mismas y de los oficios artesanales vinculados a ellas, entendiendo que forman parte de un legado cultural y patrimonial inherente a la sociedad española y reconociendo que la conservación de embarcaciones con valor histórico en sus condiciones tradicionales y de funcionamiento como un vivo patrimonio marítimo común es de interés público.
Dicha norma recogerá y unificará en un único estatuto jurídico los criterios y normas a aplicar a las embarcaciones tradicionales e históricas en los aspectos de construcción, navegación, seguridad marítima, figuras de protección del patrimonio, instrumentos de fomento, régimen fiscal, etc. Y deberá entrar en vigor antes de un año, contado a partir de la publicación en el Boletín Oficial del Estado de la presente Ley General de Navegación Marítima.
(1)
CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA
Artículo 46
Los poderes públicos garantizarán la conservación y promoverán el enriquecimiento del patrimonio histórico, cultural y artístico de los pueblos de España y de los bienes que lo integran, cualquiera que sea su régimen y su titularidad. La ley penal sancionará los atentados contra este patrimonio.
(2)
CONVENCIÓN PARA LA SALVAGUARDIA DEL PATRIMONIO CULTURAL INMATERIAL. UNESCO
http://www.unesco.org/cuIture/ich/index.php?pg=00006
(3)
CHARTER BARCELONA (2002)
THE BARCELONA CHARTER
EUROPEAN CHARTER FOR THE CONSERVATION AND RESTORATION OF TRADITIONAL SHIPS IN OPERATION
http://www.european-maritime-heritage.org/bc.aspx
(4)
Memorandum of Understanding (MoU) (2005)
Memorandum of Understanding on the mutual recognition of certificates for the safe operation of traditional ships in European waters and of certificates of competency for crews on traditional ships.
http://www.european-maritime-heritage.org/mou.aspx

O Bicheiro - Nada de tolo...

Do tomo "Jalisia Kanibal" de Davila, Ed. Retranca.
(Publicado orixinalmente en Faro de Vigo, como "O Bichero")

A travesía do Onawind Blue

Ola todos.

Xa vos teño falado noutras ocasións do meu amigo Ben Crawshaw, un rapaz inglés afincado en Tarragona que coñecín este verán no Encontro de Embarcacións Tradicionáis de Cadaqués. Ben fíxose a sua propia embarcación de chapa e epoxi seguindo un modelo clásico inglés: unha barquiña a remo e con duas velas ao terzo, que construiu no xardín comunitaro do edificio onde vive, explicándolles aos veciños que estaba montado mobles. Non lle creron, pero ainda lle creron menos cando lles dixo que facía un barco... E así, sen tan sequera ter un taller onde traballar, ou mellor, no seu "Taller invisible"chegou a acabar o "Onawind Blue". E con él emprendeu a sua travesía en solitario e sen motor dende a costa de Tarragona ata as Baleares, a vela e remo, e volta para o Delta do Ebro. Ben acaba de publicar no seu blog a sua aventura en video, en capítulos, que vos recomento moi vivamente. Conta o medo que pasou, os problemas que atopou, os riscos que correu e a experiencia extraordinaria que viviu. A reportaxe está magníficamente montada, narrada en primeira persoa en inglés con subtítulos en español. E ven dicir que a aventura do mar está ao alcance de todos: non fan falla cartos, nen un gran veleiro, nen viaxar pola Antártida para vivir a aventura do mar e da navegación. Eso sí: con moita planificación, precaución e preparación. Recoméndovolo moi vivamente. ahí vai o enlace: http://theinvisibleworkshop.blogspot.com/

O Bicheiro - Entra ou non?

Do tomo "Jalisia Kanibal" de Davila, Ed. Retranca.
(Publicado orixinalmente en Faro de Vigo, como "O Bichero")

A "Tamariua"

Hola de novo mariñeiros e amigos.

Teño o gusto de presentarvos á "Tamariua"; ainda que moitos xa a coñecedes. É a dorniña de nove cuartas que encargara Luis "o catalán" a Domingos, co nome de "Paisana", para tela en Cadaqués. Como moitos xa saberedes, cando Luis deixou de ter tempo ou condicións axeitadas para disfrutar desta pequena marabilla, preguntoume se estaba disposto a facerme cargo dela para seguir facendoa navegar. Eu levo un tempo veraneando pola Costa Brava e devecendo por dispor dunha dorna por alá; así que o trato estaba servido. En cinco días de Xuño que fun para o bautizo dunha sobriña, pecheime no garaxe coa Paisana, e saqueí dalí a Tamariua. Cos acabados e cores tradicionáis e as letriñas chulas marca da casa a Tamariua vese irmanciña da Moura. Así que cando chegamos a pasar o Agosto botamos á ensenada do Port de la Selva unha dorniña ben bonita para sorpresa e admiración de veciños e veraneantes de alá. Portos de Cataluña

pon pantaláns provisionáis no verán, a un prezo asequible para os que acreditan veranear na vila (un modelo de xestión do porto moito máis axeitado que as barbaridades que proxectan por aquí); así que, coa dorna amarrada, saín case todos os días e dei un cursiño acelerado aos meus cuñados Judith ,Pol e Ía, que xa sabían velear. Ao cabo de catro días Pol xa daba a virada como un mariñeiro da Arousa. Mesmo puidemos sair coa nena e a mamá, grazas a un foquiño vello que me pasou Miguel Patexeiro. A dorna era o centro de todas as miradas. Nunca tantas fotos me fixeran e tantos piropos me botaran (non a min, claro). Mesmo me dixo admirado ún que ten un bote de latina: "pero xa vin que saides do pantalán a vela". "E que ainda non teño un motoriño (dixenlle eu), e os remos da dorna case non me collen no carreiro entre os dous pantaláns". Moito fachendeei aqueles días! Pero a presentación oficial da Tamariua
perante as xentes do mundiño das embarcacións tradicionáis foi na Trobada de Vela Llatina de Cadaqués, que celebran todos os anos; e téñovos que decir que aqueles cataláns tratáronnos de marabilla. Por alí andaban Joan Sol, Toni Clapés, Jaume Amengual e Quico Despuig, coñecidos de anteriores citas a este e aquel lado da Península ou na rede de redes... que nos fixeron a cousa ben doada. Anunciábase Tramontana, e eu non tiña un motoriño para arriscarme a pasar o Cabo de Creus (un Fisterra que teñen alá) na dorniña, así que Quico, colleu o seu coche e levoume a dorna para alá a remolque, deixouna no seu galpón pola noite e á mañá, cando eu cheguei, xa locía preciosa na mallante.

O Encontro comezou cunha varada na praia grande da vila, para que o público poidese ver os barcos (admiracións e piropos para a Tamariua), logo houbo unha sardiñada, con viño (ás 12 da mañá, podédevos figurar a alegría con que zarpamos), e unha saida conxunta, pasando arredor dunhas boias, que resultou ser unha regata (saimos como un tiro, quitámoslle un cacho a todos e, ao non saber o recorrido, quedamos esperando pola flota). Alí puidemos ver embarcacións impresionantes: bussis, busetas (sí, sí: busetas, que xa falarei polo miudo), botes de regata, llauts, os preciosos sardinales, o espectacular "Corb Marí" de Joan (vencedor da regata) e a magnífica barca de mesana "Sant Isidre", onde tivemos o privilexio de comer invitados, e na mellor compañía, unha excelente "fideuá" preparada polo propio Quico . Tamén tivemos a ocasión de coñecer a Vicente García Delgado (coautor da obra indispensable "Nuestra Vela Latina") e a Ben, o inglés de Tarragona que se fixo unha barquiña de 4,60 con chapa e epoxi e foi con ela de Cataluña a Ibiza... E de postre: a pasear na dorna con todos estes amigos...

Logo, en terra, cervexiñas e conversas mariñeiras... e á noitiña, cea na praia do mellor, magníficamente organizada. ¿Non val a pena ter unha dorniña por alá?. Se queredes saber máis da Trobada de Vela Llatina de Cadaqués, e das impresións que causou a "Tamariua" podedes visitar os blogs de Joan Sol ttp://elmareselcami.blogspot.com/2009/09/xxii-trobada-de-cadaques-la-navegacio.html, que se pode traducir automáticamente ao castellano, e donde conto unha pequena crónica da regata; e o sorprendente e orixinalísimo blog de Ben ttp://theinvisibleworkshop.blogspot.com/2009/08/rowing-cross-oared-again.html, que, se non sabedes inglés, alomenos disfrutaredes das fotos e de ver o extenso reportaxe e o grande interés que lle suscitara a dorna. Que o disfrutedes.

Unha aperta. Suso

Ah!, e animádevos a facer algún comentario que senón esto é unha tristura. Non vos preocupedes se non vos aparece no momento: témolo que editar nos, pero xa logo sae.

Alquitrán de piñeiro

Tratamento con alquitrán de piñeiro .- Con este tratamento o que se consigue é que a madeira teña as propiedades o máis parecidas a cando a arbre estaba viva , xa que este alquitrán está feito da resina que se extrae dos piñeiros, que por medio de disolventes manténse líquido: aplicado a madeira esta o absorbe , é unha vez que seca queda no interior da madeira o que o alquitrán contén , e dicer , a resina . É o que se coñece como “curado da madeira”, que evita o azulado e o podrecemento. Se a rascamos, vemos que a madeira ten un color natural , como si estivese barnizada . O que se trata é de que a madeira chupe a maior cantidade de alquitrán posible , polo que se darán polo menos, unhas tres ou catro mans ; unha vez que o barco esté seco deberáse navegar con él , ata que a auga do mar coma (casi elimine) o alquitrán da superficie da madeira , a efecto de que se poida pintar sin que caia a pintura .Desta maneira atopámonos con que, estea a embarcación pintada ou non , o darlle o calor do sol a madeira , ésta tratará de abrir (romper) pero o ter o alquitrán no interior da mesma , éste trata de derretirse polo que impregna a madeira da humedade adecuada para que esto non suceda.
As embarcacións tratadas desta maneira tradicional polos mariñeiros das Rias Baixas consérvanse perfectamente por moito tempo . Na A.C. Lajareu por Barlovento temos Dornas navegándo cunha antiguedade de noventa anos.
Debido a que por parte das ferreterías de Efectos Navais deixóuse de vender este alquitrán , decindo que non era rendible fabricalo , xa que agora hai poucos barcos de Madeira, A A.C. Lajareu por Barlovento, optou, despois de moitas xestións , por facerse con dito alquitrán para uso das súas Dornas asi como para as embarcacións dos mariñeiros que quedan na nosa zona.
Observándo nas distintas concentracións de Embarcacións Tradicionais os tratamentos que moitos barcos tiñan, e cuidemos ver que, en moitos casos non eran, ao noso entender ,os máis axeitados. E é por iso que facemos un chamamento a xente que trabilla na recuperación e matemento das embarcacións tradicionáis, para que opten por este tratamento, que entendemos é o tradicional nas embarcacións de madeira, a fin de que non desapareza o que ata agora era o normal no ámbeto que nos ocupa. Doutro xeito, logo deixará de producirse o alquitrán de brea de piñeiro.

Ruta Valle-Inclán

Regata Lajareu 2009

Moi boas de novo, facemos pública a convocatoria da Regata Lagareu 2009 con este Anuncio de Regata que segue a mesma liña que o da Regata da Dorna.

Convidamosvos a navegar o proximo 5 de setembro nas augas de Ribeira para disfrutar unha vez mais deste deporte.

XIV Concentración de Embarcacións Tradicionais en Combarro

Ola.
Dende o Clube Mariño A Reiboa, convidamos-vos a todos a participar na XIV CONCENTRACIÓN DE EMBARCACIÓNS TRADICIONAIS que se celebrara en Combarro os próximo dias 21, 22 e 23 deste mes de agosto. Para a inscrición, mandade un correo indicando os datos da embarcación, clube e numero de tripulantes a cmreiboa@gmail.com ou no telefono 636076031. E moi importante a inscrición para o tema dos amarres, xa que estes serán no pantalán de transito como o ano pasado e este ano esta mais ocupado.
O programa da Concentración e o seguinte.

VENRES 21 DE AGOSTO:
17:00 H- Arribada das embarcacións durante toda a tarde.
- Apertura da exposición dos traballos participantes na elección do cartel e exposición fotográfica do Clube Mariño A Reiboa.
21:30 H- Apertura do comedor na carpa mariñeira.
23:00H- Gala Musical no muelle da canteira.
SÁBADO 22 DE AGOSTO:
11:00 H:- Navegación libre.
12:00 H.- Apertura de exposicións na carpa mariñeira.
13:00 H.- Regata a remos de embarcación tradicionais.
14:00 H.- Apertura do comedor na carpa mariñeira.
17:00 H.- IV Regata da Pamplina. (Regata de embarcacións tradicionais a vela).
21:00 H.- Recollida de premios das regatas, do cartel gañador e do socio de honor 2009.
22:00 H.- Gran concerto na carpa mariñeira de DAKIDARRIA.
24:00 H.- Fogos de luceria.
DOMINGO 23 DE AGOSTO:
11.30 H.- Volta a illa de Tambo nas embarcacións tradicionais.
12:00 H.- Apertura das exposicións na carpa mariñeira.
14:00 H.- Apertura do comedor na carpa mariñeira.
16:30 H.- Clausura da concentración e despedida das embarcacións o longo da tarde.

Rober

Uxío e maila boina

Bonito reportaxe no "El País" do Uxío na Illa. Fala del, das dornas, da retranca mariñeira.

Podédlo ler aquí.

¡Para min que leva posto o jersei de Lajareu!

O Encontro de Muros

Hola a todos. Igual a algún xa lle tardaba non encontrar nada no blog, pasados tantos días despois do Encontro de Muros. A verdade é que a mi tamén, pero crédeme, son tantas as sensacións, os recordos frescos, as actividades, e as satisfaccións, que non sabía como empezar. Pero pouco a pouco a cousa empeza a repousar, van saindo crónicas e entradas noutros blogs, e xa un empeza a ter o sosego e a cabeza para ver de contar o aló vivido.

O Encontro de Muros foi precioso. Todo. Impresionante. Xa transmitín a miña felicitación á xente de Muros e o seu entorno e á organización (a todas as organizacións) mediante un comentario entusiasta e sinceiro na Web da Federación. Pero dende aquí quero reiteralo, porque, se o Encontro saiu como saiu foi pola implicación, traballo e ilusión que lle botaron os veciños, coordinados por medio de unha potente rede de asociacións activas e comprometidas, o Concello, o Comité organizador, plural e integrador, as Administracións Públicas que o apoiaron e financiaron, e, como non, os que acodimos alá coas nosas embarcacións ou sen elas. Para todos, a miña máis cordial e entusiasta felicitación con caracter persoal e en nome desta Asociación. A miña felicitación tamén aos compañeiros do Lajareu que participaron tan activamente, e, a pesar da carencia de medios materiais para transportar as dorniñas ata alá, fixeron virtude e mariñeiría da necesidade e as levaron e trouxeron por mar; e a miña felicitación e gratitude a todos os cmpañeiros e amigos que nos que axudaron, sacrificando a tarde do domingo, a transportalas por quendas a remolque dende o Son a Ribeira; felicitacións todas representadas coa foto da cabeceira, da tripulación do Lajareu en Abelleira, posando xunto a Manuel Sendón, presidente o Comité organizador do Encontro.

En outras webs e blogs atoparedes comentarios detallados das diversas actividades que se desenvolveron no Encontro. Eu non vou insistir: só dicirvos que todo saiu estupendamente, que as navegacións foron preciosas, que a organización e os voluntarios nos atenderon impecablemente e sempre cunha boa cara e un sorriso; que así mesmo nos recibiron os veciños da vila, que o ambiente foi inmellorable, e que Muros, a preciosa vila de Muros e as suas xentes, luciron máis bonitas que nunca vestidas de mariñeiras. Din por ahí que a ver como melloramos o de Muros. Pois síntoo: non o melloramos.

Quería comezar a contar como vivimos os mariñeiros do Lajareu a nosa experiencia neste Encontro e non sabía por onde empezar. Unha vez máis inspiroume o blog de Joan Sol, El mar es el camí, poñendo en evidencia o evidente: empezar polo principio. Así, á imaxe deste blog, trataréi de contar o Encontro en entregas, empezando polo principio: A singladura Riveira-Muros-Abelleira, das dornas de Ribeira, seguindo a sua Ruta de Verán.

Unha aperta Suso

DOCUMENTAL GALIZA EN BREST

Xa hai un ano de Brest08, e hoxe pola noite, á 1:45 h, no espazo Galicia Documental da TVG está programada a emisión dun documental sobre a presenza galega en Brest. Vaia horas para difundir a cultura mariñeria. Pero en fin: alomenos o botan. Como xa sabedes en Brest estiveron a Moura e Xaimiña coas respectivas tripulacións, acompañando a una nutrida representración de barcos e tripulantes galegos. Seguro que vedes algún coñecido e o impresionante espectáculo de miles de barcos tradicionáis e históricos. Así que xa sabedes: avisade á xente que poda estar interesada para que o vexan, que, se non, pasa sen pena nen gloria e ninguén se entera.

Por certo: estade atentos á tele a partir de unha e vinte, que o programa este suele variar bastante de horario e moitas veces empexa antes de tempo.

REGATA PORTO DE REDES

Acabaron os encontros de Muros. ¡Qué marabilla!. Darán ben que falar e que escribir neste blog e en todos os que tratan da mariñeiría. Gracias, gacias, gracias á organización, a todos os participantes e moi especialmente ao pobo de Muros, e á parroquia de Abelleira que nos recibiron cos brazos abertos, que nos abarazaron de verdade.
Falaremos longo según vaiamos saindo da excitación e da resaca do mar, pero agora mesmo faise obrigado anunciar a regata de Redes. Regata festiva e festa regateira onde as haxa. con sardiñada, churrascada e festa mariñeira. A nos quédanos algo lonxe pero eu recoméndovola vivamente. Aos do Lajareu, que facendo da necesidade virtude, só imos a onde chegamos por mar e a vela, cóllenos un pouco a contramán, pero ver se poñemos algunha dorniña de Riviera por alá ou, alomenos, algún mariñeiro probarlle-las sardiñas. Eu vouno intentar. A´hçi vos vai o programa:
http://www.caamouco.net/portal/cmr-portada/513-vii-regata-de-embarcacions-tradicionais-qporto-de-redesq

Unha aperta Suso

A RUTA DAS DORNAS

Este sábado, dia 4 de Xuño, o Lajareu proponse recuperar e poñer en valor un elemento fundamental do patrimonio mariñeiro inmaterial de Riveira: a ruta de verán das dornas.

Como moitos saberedes, antes da chegada dos motores foraborda nos anos sesenta, o traballo no mar planificábase en función do vento. No verán, na nosa área, os ventos reinantes son o Nordestiño pola mañá, que cae cara o medio dia; e o Noroeste pola tarde, que empeza entrar na Ria ás tres e media ou catro, e que aquí chamamos de San Alberte porque ven xusto desta ermida.

Con este réxime, aos mariñeiros de Riveira, no verán, quedáballes mallado sair cara a Louro e Fisterra. Sair moi de mañanciña que sempre hai unha veliña de vento para sacarche da Ria, inda que logo se quede calmo. E aproveitar que por fora, na costa, sempre hai algo de vento para chegar a Corrubedo, e logo coller o Noroeste, que entra ás tres, para poñer proa a Monte Louro ou a Fisterra, donde sempre houbo peixe.

Esta era a ruta de verán das dornas de Riveira: as grandes xeiteiras, as do palangre, as pescadoras e as trasmalleiras, porque en Riveira se traballaba nas dornas a todos os oficios. Quedaban na Ria as pequenas polveiras de sete cuartas que neste entorno, e ata Aguiño e Sálvora xa había polbos.

E así ían todos, a velear, debuxando unha estampa preciosa na Ría e na costa que xa so lembran os vellos. Botaban máis ou menos dias fora en función do oficio e da pesca. Para volver había que aproveitar o San Alberte da tarde. Se che collía Nordeste víñache de proa e había que bolinar duro, e, segundo a marea, remontar a enxurrada que che bota para fora. Por eso as dornas e Riveira bolinaban tanto e "de Riveira sairon os mellores mariñeiros", que ata o orgullo local está cheo de nostalxia...

Chegaron os motores e todo esto desapareceu. A recuperación da vela tradicional para lecer ten a Ria toda para sí (esto é literal, e moitos sábados e domingos preciosos, salvo os do verán, non hai na Ria máis velas que as das dornas) e non precisou de grandes aventuras fora da Ría, exceptuando memorables escapadas a Ons ou mesmo a Corrubedo. Pero, como di o noso querido Stafän Morling, aquí ainda estamos a tempo de manter viva a nosa cultura e o noso patrimonio, porque mentres que estean vivos os seus protagonistas e haia quen teña a vontade de escoitalos, aprender deles, e poñer en práctica o seu inxente acerbo, o patrimonio non morre nen queda para os museos.

Esta de ir Muros seguindo a ruta de verán é unha idea que vimos roendo de longo no Lajareu. Cando empecei eu nisto hai oito anos, xa a escoitei dos compañeiros nas veladas despois dos dias mar e sol: "Había que ir a Muros,! como facían os mariñeros de aquí: No veran saían cara a Muros e Fisterra cos ventos dominantes... e eso é o tiñamos que facer nos". Porque as dornas son algo máis que un motón de taboas ben armadas (preciosamente, marabillosamente armadas...) e son máis que a técnica de navegar nelas. Son todo un mundo que vivía e ainda vive en torno da embarcación, do traballo nela, do xeito de vida a través dela, que se identifica con ela. E como parte dese mundo están as rutas construidas ao longo de séculos de experiencia coñecemento e vida no mar.

O Encontro de Muros foi para ns como un caldeiro de auga fresca (salada) que che desperta do sopor ou da resaca. Nos TEMOS que ir a Muros por mar, seguindo a ruta das dornas. ¿Cómo se non? ¿Cando se non?.

Así que xa o sabedes, sábado á mañanciña, co nordestiño do lusco, saimos de Riveira, para estar fora da Ria antes das once. Así, ainda que caia o vento, na costa sempre queda algo para chegar á punta de Corrubedo, e logo co Noroeste PROA A MUROS. As velas das dornas de Riveira vólvense a recortar no perfil mítico do Monte Louro...

Regatas de verán do Lajareu

Ola a todos, esta é a convocatoria da XII Regata da Dorna que se celebrará este verán. Logo do parentesis que tivemos o ano pasado voltase a poñer en xogo a Dorna de Prata o día 25 de xullo.

Leede con atencion o texto do Anuncio de Regata porque o Lajareu co seu animo de imprimirlle o máximo nivel ás competicións deportivas da un paso mais na aplicación do Regulamento das regatas co obxecto de acadar o maior rigor, seguridade e condicións de igualdade entre todos os participantes que dignifique e poña en valor a navegación tradicional deportiva.

Así que vos invitamos e animamos a participar dun día mais de mariñeiría, compañeirismo e deportividade.

Tamén vos confirmamos que a regata Lajareu celebrarase este ano o 5 de setembro.

Unha aperta e bo vento.

PROGRAMA DOS ENCONTROS

Ola a todos:
Xa está a disposición o programa do Encontro de embarcacións tradicionáis na Web do Encontro.
Estudialo ben e planificade as vosas xornadas porque a verdade é que non ten desperdicio.
http://www.mardemuros.com/programa/programa_resumen.pdf
E xa sabedes: "PROA A MUROS"

Unha aperta. Suso

Yucatán e Guatemala

Lago Petén Itza. Guatemala

O dito: estamos no refacho, e como pega. Volvemos meter a proa ao vento e a largar unha nova entrada, inspirada,unha vez máis, polo magnífico Blog "El mar es el camí" (O mar é o camiño) do noso Joan Sol, que teremos o gusto de ter con nos en Muros. Nn esaxero se digo que falamos, seguramente, do mellor blog de barcos e mar do Estado (e parte do extranxeiro), que vos recomendo vivamente.

Peirao en Sian Kahn, Yucatan.México

Nunha das últimas entradas, Joan falaba da sua colección de miniaturas de embarcacións do mundo, e deixando unha dorna e unha gamela, fixeime nuhas barquiñas de rio de Guatemala que rápidamente identifiquéi.

Cañón del Sumidero. Chiapas. México

Así que, dende o outro Finisterre da Península, acometo a miña modesta contribución á entrada de "El mar es el camí", porque Ingrid e mais eu tivemos a sorte de facer unha viaxe, no outono de 2006, pola parte de Yucatán, Palenque, Chiapas e Guatemala, movéndonos pola nosa conta en transportes públicos, marabillados do que alí puidemos ver.

Selva e pirámides maias de Tikal.Guatemala.

O Caribe, o bosque de manglar, a selva tropical, os altos, o inmenso patrimonio cultural maia, a arquitectura colonial, os xeitos de vida ancestráis e, por todas partes unha natureza vizosa envolvendo todo.

Templos maias na selva. Palenque.México

Con respecto ao patrimonio fluvial, puidemos ver e navegar a bordo dunha das embarcacións que mostra Joan en miniatura, na sua páxina, concretamente no Rio Usumacinta, que fai frontera entre México e Guatemala en plena Selva. Deste tipo puiden fotografar diversas variedades, máis que nada diferenciadas pola disposición do teito vexetal. Rio Usumacinta.Fronteira México-Guatemala

Son embarcacións de fodo plano, de moita eslora e moi pouca manga de construción moi sólida, magníficamene adaptadas as correntes e enxurradas deste rio. Veira do Rio usumacinta. México

Nunha das ocasións navigamos nunha chea de turistas e coa carga moi mal estivada na proa. Mentres un lugareño patroneaba o potente motor Yamaha, un compañeiro, encaramado na proa, facíalle indicacións coa man a babor e estribor para esquivar rápidos e remolinos.

Rio Usumacinta. Fronteira México-Guatemala.

Había mesmo remolinos xurdían do fondo cara á superficie, e a embarcación escoraba precupantemente, sobre todo tendo en conta a fauna fluvial.

Rio Usumacinta. Fronteira México-Guatemala

Outro día, navigamos rio arriba cara ao territorio dos Lacandones, menos frecuentado, nuha embarcación que alugamos xunto cunha parella que coñecimos na ruta. Entón puidemos comprobar a axilidade e adaptación destas barcas ao medio correctamente cargadas e estivadas.

Veira do Lago Petén Itza. Flores.Guatemala

O outro tipo pressentado por Joan corresponde bastante ben coas que fotografamos no Lago de Petén Itzá, xa en Guatemala. Tal e como comenta Joan, parece que as máis vellas eran auténticas monoxilas, canoas dunha peza excabadas nun tronco de árbore. Vimos algunas, fora de servicio, utilizadas como xardiñeiras, ou como decoración.

Veira do Lago Petén Itza. Flores.Guatemala.

A maioría das observadas no logo eran feitas de tablóns clavados, tal como ocorre coas ancestráis barcas de dornas do Miño. especie de catamárán feito con dous cascos deste tipo. Por certo que a propia etimoloxía de dorna, fai referencia, precisamente a esa forma de madera vaciada, como recipiente, artesa ou embarcación.
Veira do Lago Petén. Flores.Guatemala.

E finalmene comprobamos a persistencia do tipo orixinado movido con pértigas ou pá, por parte da población autóctona, como se ve na foto que abre esta entrada.

Unha aperta a todos e especialmente ao noso Charli.

E para todos: facede algún comentario és entradas, que se vexa que nos leedes. Debemos ser o único blogg mariñeiro que non ren cmentarios...

Miguel e a Moura en Salitre

Hola outra vez.

Como vedes as miñas intervencións no blog van como o vento de San Alberte: a refachos. Parece que a cousa calmara, pero agora estamos no medio do refacho, e coa proa a Muros, cousa difícil saindo de Riveira e ventando de San Alberte, que é o Noroeste.

Pois aproveitando o refacho metemos un poquiño de proa ao vento e botamos esta nova entrada como quen bota o curricán pola popa, na estela da anterior.

E é nada mais e nada menos para contarvos que no último "Salitre", o programa da Galega que vai recalando nos portos do país, entrevistaron ao noso Miguel, de Sada, que na sua modestia e altura de miras, aproveitou a entrevista, non para falar da sua Asociación, a recentemente fundada "Os Patexeiros", senon para contar das moitas que levamos adiante a recuperación e mantemento das Embarcacións Tradicionáis dende diversas perspectivas, como no noso caso o deporte, e mesmo aportou ao programa, ente outras, unha foto da nosa querida Moura en Brest, para que a puxeran mestres falaba, en vez de chupar cámara e botarse flores, como farían moitos.

Pois moitas gracias Miguel, pola alusión, pola foto e polo voso traballo. Ahí vos vai o enlace: http://www.crtvg.es/TVG/acarta.asp

Alí poñedes Salitre, e darávos a escoller os programas de varios portos. Pinchades no Sada e ahí vos sae. (Hai que esperar un cachiño para ver a Miguel).

Máis sobre os Patexeiros en

http://patexeiros.blogspot.com/

Unha aperta Suso

PROA A MUROS!

Hoxe Presentáronse no Museo do Pobo Galego os IX Encontros de Embarcacións Tradicionáis de Galicia, Muros 2009.

Coa presenza de Victor (de Bouzas), novo Presidente da FGCMF, que moderou e presentou, Manuel Sendón (de Muros), Presidentre da Comisión organizadora dos Encontros, Pablo Carrera (director do Museo do Pobo Galego) er epresentación das Administracións patrocinadoras do evento (Xunta, Deputación e Concello), tocouse simbólicamete a buguina que nos chama, ás xentes das embarcacións tradicionáis, para poñer xa proa a Muros.

Estes Encontros prometen superar e millorar o visto ata agora, fundamentalmente pola beleza do seu marco, a vila mariñeira de Muros e o seu entorno, e pola implicación das suas xentes, asociacións e administracións, que convertirán á vila enteira, neses dias, en sede e localización dos actos que integran o seu extenso e intenso programa.

Como sabedes o Lajareu ten pensado, se o mar e tempo o permiten, acodir por mar, recuperando, como unha actividade máis que aportar ao Encontro, a Ruta de Verán das Dornas de Riveira, elemento patrimonial inmaterial de enorme valor e de singular atractivo para todos nos: ¡Mira que levamos anos dicindo de ir! Pois esta é a ocasión.

Desde a dirección do Encontro, que leva feito un traballo longo e duro para chegar ata aquí, pídennos que nos inscribamos canto antes. Este ano asignaránse plazas de amarre fixas ás embarcacións agrupadas por tipoloxías, así que, se queredes un sitio bonito xunto coas outras dornas, facede a inscripición canto antes. Ademáis, os organizadores precisan facer unha estimación de cantos imos ir, para darnos de comer ben e axiña. Pensade que pode variar moito o número de persoas, así que, botade todos unha man facendo xa inscripción para que conten con nos. Ainda que na folla de inscripción fálase de tripulantes, debedes incribir, coa vosa embarcación, ás persoas que vaian ir con vos máis dun día ou dous e queirades que coman na carpa dos mariñeiros. Costa 20 euros e danche xantar e cea 4 dias. Pensade que eses dias en Muros haberá miles de persoas e vai ser ben difícil atopar onde comer. Para invitados dun dia sempre temos a "taberna mariñeira", nunha carpa anexa ao noso comedor donde se poderán mercar racións e bebidas. Pois o dito: proa a Muros e apuntarse xa: http://www.mardemuros.com/index.html

Guía de las embarcaciones tradicionales gallegas

Video de Mörling

En Vimeo podedes ver un vídeo de Steffan Mörling moi interesante. Para os vellos dorneiros, algunhas das imaxes xa son coñecidas, mais merecen unha nova ollada. E os que non as coñecedes, seguro que aprendedes algo dun vello mariñeiro de Ons nos anos 70 do pasado século.

Ons.Mörling from diego torres f. on Vimeo.

BREST. Grandes veleiros

Ola a todos: Parece que os expedicionarios do Lajareu a Brest non perderon o tempo. Ahí vos vai unha reportaxe do noso José cos grandes veleiros que puideron admirar or aqueles mares:

Como a página se move pouco, umhas fotos de Brest nom estám mal para ter algo que ver. Hoje veleiros grandes.Como a página se move pouco, umhas fotos de Brest nom estám mal para ter algo que ver. Hoje veleiros grandes. Primeiro um que já conhecedes quem vinhestes a Ferrol há dous anos : La Recouvrance. Esta goleta botada em 1992 é réplica da Iris, de 1817, e toma o seu nome do velho bairro marinheiro de Brest, destruido em Agosto de 1944. 236 Algo mais grande O Cisne Branco, 76 m de cumprimento. Este buque-escola brasileiro constroído em Amsterdam foi botado em 1999 polo 500º aniversário da descuberta do Brasil polos europeos. Aquí vêmo-lo na desembocadura da Penfeld, o rio de Brest, e baixo o castelo onde está o Museu da Marinha 264 Ainda mais grande, o Mircea, 83 m. Também navio-escola, da Roménia. Constroído em Hamburgo em 1938. Com a vela bergantina dividida em três partes como outros veleiros constroídos em Alemanha. 263 E mais grande ainda, tanto como 114m , é o segundo veleiro mais grande do mundo, o Kruzenshtern, botado como Padua em 1926 em Alemanha, pasou para a URSS em 1946, é o navio da Escola de Pesca de Kaliningrad, no Báltico. 71 E para acabar, outros barcos dos que nom tenho informaçom

TERMINOU A REGATA DE INVERNO

E que ben o pasamos. O pasado sábado saimos con vento duro para a 4ª e derradeira manga da Regata de Inverno que finalmente tivo que suspenserse por unha avería no motor da planeadora. Pero demos unhos bordos e disfrutamos do diazo que facía. E despois a subir a dornas e festa de fin de temporada. A Regata de inverno deu de sí de todo. E foi un fito sobre todo en participación. Chegamos a xuntar 17 dornas e tivemos un ambiente excelente en todas a citas. Como xa sabedes o verán pasado vímonos obrigados a suspender as nosas duas regatas de verán por falla de tepo para adaptármonos á nova normativa. Fixemos os deberes e o 2009 nove comezamos con toda o forza e toda a ilusión

As regatas de inverno e primavera do Lajareu sempre destacaron polo seu rigor, e consecuentemente igualdade, seguridade e xogo limpo. E nese sentido seguimos avanzando. Competimos todos con velas idénticas que traballan co pau nas tres picas, levamos risón, chalecos e remos a bordo. Contratamos un xuiz de regatas externo ao clube e temos un comité de regatas e mesmo constituimos o de apelacións or si se da o caso. Das protestas e situacións de compromiso aprendemos todos a aplicación do noso Regalmento de Dornas e do internacional de regatas, que se aplica con caracgter subsidiario.

Finalmene este ano mesmo creamos un comité de control e medicións que comproba o cumplimento das normas por todos os participantes: O resultado: Regatas xustas, moi deportivas e igualadas, con sana competición e grandes satisfaccións para todos, donde gaña o que mellor velea e todos aprendemos uns de outros. Deporte tradicional en estado puro: unha gozada. Así vai medrando a participación e o propio clube cos compañeiros de Corrubedo e mesmo de Vigo. O dito: felicidades a todos por esta magnífica Regata de inverno